ΟΙ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ ΣΤΗ ΛΗΜΝΟ…

” Οι Αργοναύτες στην Λήμνο” A.William 1920

Τα νερά του Παγασητικού κόλπου παραμέρισαν για να περάσει το ξύλινο κομψό σώμα της καλλονής ,που μετέφερε στους κόλπους της των ΤΡΑΝΌΨΥΧΩΝ ΑΝΘΡΏΠΩΝ ΚΑΙ ΘΕΏΝ ΠΑΙΔΙΆ…Ήταν των Ελλήνων το ναυτικών το άνθος!

Σε καμία άλλη εκστρατεία δεν είχε συγκεντρωθεί ένα τόσο εκλεκτό πλήρωμα…
Θεοί και άνθρωποι , εκστατικοί , απέμειναν να κοιτάζουν την πεντηκόντορο Αργώ ,που με την καθοδήγηση της Θεάς Αθηνάς έγινε όχι μόνο γερό πλοίο, αλλά και τόσο ελαφρύ , ώστε οι άνδρες μπορούσαν να το σηκώσουν στους ώμους τους…
Θα μου πείτε, ΤΙ ΆΝΔΡΕΣ, ΌΜΩΣ !!!!
Και θα έχετε απόλυτο δίκιο. Οι πενήντα ξακουστοί ήρωες της Μητέρας Ελλάδας ήταν αυτοί,που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του Ιάσονα και έσπευσαν στην Ιωλκό για να αναχωρήσουν μαζί του στην μακρινή Κολχίδα με σκοπό να φέρουν πίσω το χρυσόμαλλο δέρας ,…πάνω στο οποίο ταξίδεψαν ,διωγμένα από την μητριά τους δύο αδέρφια…Ο Φρίξος και η Έλλη !

Η νεαρή Ελληνίδα δεν κατάφερε να φτάσει στον προορισμό τους…Η θέα μιας απέραντης θάλασσας της προκάλεσε έντονη ζάλη και τα καταγάλανα νερά της δέχτηκαν το κορίτσι στην αιώνια αγκαλιά τους . Ελλήσποντος ονομάζεται από τότε…

Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να κάνω μια μικρή αναφορά στο περίφημο χρυσόμαλλο δέρας…Η μυθολογία μας αποτελείται από ιστορίες ,που σχετίζονται με πραγματικούς ανθρώπους…τους προγόνους μας εννοώ,φυσικά… και πραγματικά γεγονότα , αλλά είναι δοσμένη με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο… Τόσο ιδιαίτερο,που ο Μέγας Φιλέλληνας, ο Ιουλιανός …άνθρωπος με Ελληνική παιδεία και τεράστια μόρφωση…είπε κάποτε,πως “αρμόζει να ακούν τος μύθους μόνο όσοι έχουν την ικανότητα να γνωρίζουν την Αλήθεια” …
“Κρυφή” αλήθεια υπάρχει και στον μύθο με τα παιδιά του Αθάμαντα,βασιλιά του Ορχομενού. Ο Αιολίδης Αθάμας άφησε την Νεφέλη,με την οποία απέκτησε δύο παιδια και νυμφεύτηκε την Ινώ…την κόρη του Κάδμου και της Αρμονίας…Η νέα βασίλισσα μισούσε τα παιδιά και βρήκε τρόπο να απαλλαγεί από αυτά…Τα αδέρφια θα έβρισκαν σίγουρο θάνατο,εάν η μητέρα τους την τελευταία στιγμή δεν έβρισκε τρόπο να τα γλυτώσει.
Τα έβαλε στην ράχη ενός μεγάλου κριαριού που είχε ολόχρυσο μαλλί , στριφτά χρυσαφένια κέρατα και ανθρώπινη λαλιά και τα βοήθησε να δραπετεύσουν…

Το εξωπραγματικό κριάρι,που είχε χαρίσει στην Νεφέλη ο Ερμής,συμβούλεψε τα δύο αδέρφια να μην κοιτάξουν καθόλου κάτω στην διάρκεια του ταξιδιού τους. Η παράβλεψη της απαγόρευσης θα τειμωρείτο αυστηρά…όπως και έγινε.
Στο σημείο,που βρίσκεται το Σίγειον Άκρον…εκεί που οι Αχαιοί είχαν στίσει τους τάφους του Αχιλλέα,του Πατρόκλου ,του Αντιλόχου και του Αίαντα…η Έλλη δεν άντεξε στον πειρασμό και έσκυψε να δει…Τι ακριβώς είδαν τα τρομαγμένα παιδικά μάτια και έκαναν την κοπέλα να πέσει από την ράχη του κριαριού;;;; Πράγματι,ήταν κριάρι…ή τίποτα άλλο;;;

Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον και συνάμα,..προκλητικό για μας,τους σύγχρονους ανθρώπους …να διαπιστώνουμε πως η πρώτη προσπάθεια γνωριμίας των προγόνων μας με τον κόσμο , πέρα από τότε γνωστά όρια, που έθετε το Αιγαίο , …έγινε ΑΠΌ ΑΈΡΟΣ …Το ιπτάμενο κριάρι …με ανθρώπινη λαλιά…πέταξε πάνω από την θάλασσα!!!… Μετέφερε τελικά, τον Φρίξο στην μακρινή Κολχίδα….Στο ταξίδι αυτό υπήρχαν και όροι και απαγορεύσεις…Γιατί τα δύο παιδιά δεν έπρεπε να αντικρίσουν τον άγνωστο κόσμο,που διέσχιζαν; Τα μάτια των παιδιών θα’πρεπε μόνο να βλέπουν μπροστά…και καθόλου γύρω ή πίσω τους…

Ποια ΑΛΉΘΕΙΑ κρύβεται πίσω από αυτή την ιστορία;;;
Το μόνο,που κατάφερα να μάθω , είναι πως Κριός ονομαζόταν ο ο παιδαγωγός του Φρίξου…σύμφωνα με τον Διονύσιο τον Σκυτοβραχίωνα, ο οποίος προσπάθησε να δώσει μια ορθολογιστική εξήγηση στον μύθο…Ο Κριός, λοιπόν, ο σοφός και προστατευτικός παιδαγωγός του Φρίξου συμβούλεψε να φύγουν μακριά τα αδέρφια, όταν έμαθε τα σχέδια της Ινώς εναντίων των παιδιών της Νεφέλης…(Κακριδή,τομ.4,σελ.130)…

Αυτά,λοιπόν, τα λίγα για τα παιδιά και το κριάρι…που ονομάστηκε “χρυσόμαλλο δέρας”…Και αυτό επειδή, όπως μας λέει στην συνέχεια ο μύθος, όταν έφτασε ο Φρίξος στην χώρα του πανίσχυρου βασιλιά Αιήτη , γιου του Ήλιου, το κριάρι θυσιάστηκε στον Φύξιο Δία, προστάτη των κυνηγημένων , και το τομάρι του κρεμάστηκε σε μια μεγάλη βελανιδιά στο πανίερο άλσος του Άρεως με έναν δράκοντα-φίδι ακοίμητο φρουρό …
Αξίζει πάντως να αναφερθεί, πως το ταξίδι στην Κολχίδα, πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τον μύθο για να επιστραφεί μαζί με το χρυσόμαλλο δέρας και η ψυχή του Φρίξου, ο οποίος δήθεν ήρθε στο όνειρο του Πελία να του το ζητήσει…Γι’αυτό και οι Αργοναύτες αναφέρονται συχνά και ως Μινύες…επειδή έφεραν πίσω μαζί με το δέρας το πνεύμα του Φρίξου…εγγονού του Μινύα…Αλλά και επειδή πολλοί απο αυτούς και ανάμεσά τους και ο Ιάσονας , ήταν γιοι των θυγατέρων του Μινύα…

Στην πραγματικότητα,πίσω από αυτην την ιστορία κρύβεται το ευγενές μέταλλο…ο χρυσός, που σε μεγάλες ποσότητες υπήρχε στα παράλια του Πόντου…

Έχω ξεφύγει πολύ όμως από το θέμα της σημερινής μου ανάρτησης. Και σπεύδω να επιστρέψω στους άντρες , που έλαβαν μέρος στην περίφημη Αργοναυτική εκστρατεία.

<<Από σένα αρχίζοντας , Φοίβε, θα θα μνημονεύσω τα δοξασμένα έργα των παλαιών ηρώων , που’φεραν την Αργώ …το καλοκτισμένο πλοίο , στην είσοδο του Πόντου…μέσα από τις Κυανές Πέτρες , στο χρυσόμαλλο δέρμα , μετά από προσταγή του βασιλιά Πελία>>…αναφέρει ο Απολλώνιος ο Ρόδιος στα συγκλονιστικά “Αργοναυτικά” του.

Προτού όμως, οι Αργοναύτες φτάσουν στον τελικό τους προορισμό , θα σας διηγηθώ μια “γαργαλιστική” λεπτομέρεια του ταξιδιού τους…Και θα προσαράξουμε μαζί τους στην …Λήμνο!!!
Στην Λήμνο, την “ανεμόεσσα”, είχαν σκοπό να κάνουν μία στάση…ΓΙΑ ΛΊΓΟ…
Και το λίγο,που σκόπευαν να μείνουν οι σύντροφοι του Ιάσονα, έγινε πολύυυυυ….Γιατί όμως πολύ;…Και γιατί, στην Λήμνο;;;

Μα, επειδή, την Λήμνο κατοικούσαν εκείνη την εποχή μόνο…γυναίκες!…Άνδρες δεν υπήρχαν…Όχι, πως δεν υπήρξαν ποτέ!
Ο Όμηρος στην Ιλιάδα αναφέρει πως οι πρώτοι κάτοικοι της Λήμνου ήταν αυτοί…που βρήκαν τον Ήφαιστο ,όταν εκείνος “έπεσε” από τον Όλυμπο και τον περιποιήθηκαν. Από τότε παρέμειναν πιστοί ακόλουθοί του …και αυτός, για να τους ανταμείψει , τους έμαθε να κατασκευάζουν χάλκινα όπλα και άλλα αντικείμενα. Οι άνθρωποι αυτοί δεν ήταν μόνο ιερείς του θεού-σιδηρουργού…αλλά και των ΚΑΒΕΊΡΩΝ…Των αρχέγονων σιδηρουργών ,που λατρεύονταν στο νησί…Μάλιστα, τους ονόμαζαν και Καρκίνους …δηλαδή καβούρια, που με τις δαγκάνες τους παρομοίαζαν με τις λαβές του σιδηρουργού….
Το Καβείριο γνώριζε μακριά περίοδο ζωής από την πρωτολημνιακή περίοδο εώς την ύστερη αρχαιότητα. Στο περιώνυμο ιερό τελούνταν κάθε χρόνο τα Καβείρια Μυστήρια , που είχαν σχέση με την αναγέννηση της Φύσης….
Ο Διόδωρος αναφέρει ότι ο βασιλιάς της Κρήτης, ο Ραδάμανθης θέλησε να επεκτείνει την Μινωική κυριαρχία στο Αιγαίο και γι’αυτό εγκατέστησε στην Λήμνο τον Θόαντα, γιο του Διονύσου…Αυτός νυμφεύτηκε την Μύρινα , που έδωσε το όνομά της στην πρωτεύουσα του νησιού και απέκτησε την Υψιπύλη…
Η Υψιπύλη ανακηρύχθηκε βασίλισσα της Λήμνου , όταν…οι Λήμνιες σκότωσαν τους άνδρες τους , επειδή …άκουσον-άκουσον, δεν τις επιθυμούσαν ερωτικά…Ήταν τα λεγόμενα “λήμνια κακά”…

Όταν οι Αργοναύτες έφτασαν στο νησί , βρήκαν τις γυναίκες αρματωμένες και έτοιμες για μάχη…Ευτυχώς,όμως πρυτάνευσε η λογική ,η οποία ,βεβαίως , ενισχύθηκε από την γενετήσια ορμή ??…Έτσι,με την μεσολάβηση του Αιθαλίδη, εκ μέρους των αντρών και της Ιφινόης,εκ μέρους των γυναικών, οι Αργοναύτες …χμ…”δέχτηκαν” ?? να ορκιστούν ,πως βγαίνοντας από το πλοίο στην ακτή …θα σμίξουν με τις Λήμνιες….
Όπως και έγινε !!!
Οργανώθηκαν τότε αγώνες δρόμου , για να τιμηθούν ο Θόας και οι φονευμένοι Λήμνιοι…
ΕΠΡΌΚΕΙΤΟ , ΜΆΛΙΣΤΑ, ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΏΤΟΥΣ ΓΝΩΣΤΟΎΣ ΑΓΏΝΕΣ ΜΕ ΠΛΉΡΕΣ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ…ΚΑΙ ΈΠΑΘΛΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΙΚΗΤΈΣ…

Οι Αργοναύτες μας, φαίνεται,πως περνούσαν πολύ καλά στην Λήμνο, με αποτέλεσμα να αναβάλλουν συνεχώς το ταξίδι τους…
Ακόμα και ο Ιάσονας, ο ωραίος αρχηγός , ο οποίος έχοντας ριγμένη στους ώμους την πανώρια χλαίνη – δώρο της Αθηνάς – και κρατώντας στο χέρι το μακρόβολο δόρυ – δώρο της Αταλάντης , (που ποθούσε να να τον συνοδεύσει στο ταξίδι, αλλά αυτός την εμπόδισε “γιατί φοβόταν πικρές διχόνοιες για την αγάπη της” ),…που έσμιξε με την βασίλισσα Υψιπύλη , ξέχασε τον σκοπό του ταξιδιού…

Ο μόνος, που δεν συνευρέθηκε με Λήμνια, ήταν ο θεϊκός Ηρακλής…Ο οποίος και τους συνέφερε επιτέλους ,παρακινώντας τους να επιβιβαστούν και πάλι στην Αργώ.
Με βαριά καρδιά αποχωρίστηκε την Υψιπύλη, η οποία του χάρισε κιόλας δύο πανέμορφα παιδιά, ο Ιάσονας. Το ίδιο έκαναν και οι υπόλοιποι Αργοναύτες …και αφού ανέβηκαν στην Αργώ, ξεχύθηκαν γρήγορα στο ανοιχτό πέλαγος…
Είναι ιστορικά εξακριβωμένο απο τον Ηρόδοτο και τον Θουκυδίδη, ότι όταν οι Πελασγοί διώχθηκαν από τη ν Αττική , όπου ζούσαν και ήρθαν να εγκατασταθούν στην Λήμνο , εκδίωξαν με την σειρά τους τους Μινύες…ΠΟΥ ΉΤΑΝ ΑΠΌΓΟΝΟΙ ΤΟΥ ΙΆΣΟΝΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΓΟΝΑΥΤΏΝ !
Αυτό, που ενισχύει τα όσα διαδραματίστηκαν στο νησί , είναι επίσης ένα έθιμο…σύμφωνα με το οποίο οι Λήμνιες τηρούσαν αποχή απο τα αρσενικά μέλη της οικογένειάς τους ορισμένη εποχή του χρόνου. Προφανώς και το έθιμο αυτό είχε εξαγνιστικό χαρακτήρα …

Αυτή η ερωτική περιπέτεια των Αργοναυτών , μου θύμισε τους μαζικούς “γάμους”,που είχε οργανώσει ο Αλέξανδρος…παντρεύοντας τους Μακεδόνες με τις Περσίδες…Μόνο που αυτή τη φορά είχε γίνει με μεγάλο ενθουσιασμό και χαρά απο την μεριά των Αργοναυτών, συγκριτικά με την εντελώς δικαιολογημένη “γκρίνια” των Μακεδόνων…οι οποίοι δεν γούσταραν να έρθουν σε “γάμο” με βάρβαρες!

Τα ταξίδια στους τόπους μακρινούς και άγνωστους πάντα έλκυαν το ανήσυχο πνεύμα του Έλληνα . Τον Έλληνα, που είχε τις θαλάσσιες περιπέτειες στα γονίδιά του.
Αλλά και την εξερεύνηση ! Αυτήν , την έχουμε κληρονομήσει κι εμείς….Μόνο , που εμένα προσωπικά , μου αρέσουν τα ιδιαίτερα ταξίδια. Εκείνα, που με μεταφέρουν ως διά μαγείας πίσω στο χρόνο. Στην εποχή των “αρχαίων”…Εκεί, που αισθάνομαι οικία…στο σπίτι μου!!!

Πάντοτε θα υπάρχει για τον καθένα μας μία Αργώ ,που περιμένει να μας ταξιδέψει…Και να κάνει όσο το δυνατόν πιο μακρύ ταξίδι…για να είναι η απόλαυση πιο μεγάλη…το κέρδος πιο δελεαστικό…το χρυσόμαλλο δέρας πιο λαμπρό!!!

Μάια Τσεπουλίδου